Zystkmt

Baobab
Baobab afrykański
Systematyka[1]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Klad	rośliny naczyniowe
Klad	rośliny nasienne
Klasa	okrytonasienne
Klad	różowe
Rząd	ślazowce
Rodzina	ślazowate
Podrodzina	wełniakowe
Rodzaj	baobab
Nazwa systematyczna
Adansonia L. 1753 Sp.Pl.2:1190, 1753
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Baobab Grandidiera

Owoce baobabu afrykańskiego

Baobab, palczara (Adansonia L.) – rodzaj, do którego należy dziewięć gatunków potężnych, długowiecznych drzew liściastych. Gatunkiem typowym jest baobab afrykański (A. digitata) L.^[2]

Charakterystyka |

Typową dla przedstawicieli rodzaju cechą jest zgrubiały pień. Przy wysokości drzewa osiągającej 5–25 m wysokości (wyjątkowo do 30 m), pień osiąga od 7 do 11 m średnicy. Drzewa mogą osiągać sędziwy wiek, jednak drewno baobabu nie wykazuje cyklicznych słojów rocznych – wiek poszczególnych drzew jest trudny do określenia. Wszystkie gatunki występują na obszarach suchych i zrzucają liście w czasie pory suchej. Największe zróżnicowanie przedstawicieli rodzaju występuje na wyspie Madagaskar, gdzie spotyka się sześć gatunków baobabów. Poza tym rośliny te rosną w północno-wschodniej, centralnej i południowej Afryce oraz w północno-zachodniej Australii.

Baobaby magazynują wodę wewnątrz pękatego pnia (nawet 120 000 l) żeby przetrwać ostre susze właściwe regionom występowania baobabów^[3].

Systematyka |

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Rodzaj z podrodziny wełniakowych Bombacoideae w obrębie ślazowatych Malvaceae, wchodzących w skład ślazowców z kladu różowych^[1][4].

Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)

Gromada okrytonasienne: Magnoliophyta Cronquist, podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Malvanae Takht., rząd ślazowce (Malvales Dumort.), podrząd Malvineae Rchb., rodzina wełniakowate (Bombacaceae Kunth), plemię Adansonieae Horan., podplemię Adansoniinae Benth., rodzaj baobab (Adansonia L.)^[5].

Gatunki^[4]

• 
  Adansonia digitata L. – baobab afrykański, b. właściwy (Afryka)


• 
  Adansonia grandidieri Baill. – baobab Grandidiera (Madagaskar)


• 
  Adansonia gregorii F.Muell. (syn. A. gibbosa (A.Cunn.) Guymer exD.A.Baum) – baobab australijski lub boab (Australia)


• 
  Adansonia madagascariensis Baill. – baobab madagaskarski (Madagaskar)


• 
  Adansonia perrieri Capuron – baobab Perriera (Madagaskar)


• 
  Adansonia rubrostipa Jumelle &Perrier (syn. A. fony Baill.) – baobab fony, fony (Madagaskar)


• 
  Adansonia suarezensis H.Perrier – baobab Suareza (Madagaskar)


• 
  Adansonia za Baill. – baobab za (Madagaskar)


• 
  Adansonia kilima (Afryka)^[6]
  

Zastosowanie |

• Liście baobabu są jadalne, tak jak i nasiona, które można jeść na surowo lub po upieczeniu. Obierkami owoców można karmić zwierzęta. Pod względem zawartości wapnia baobab dwukrotnie przewyższa mleko. W 100 gramach pulpy z baobabu znajduje się aż 300 mg witaminy C, prawie sześciokrotnie więcej niż w pomarańczach. Biały miąższ owoców ma konsystencję sera, jest lekko sypki, dlatego nadaje się do produkcji batoników.


• Olej z nasion baobabu jest półpłynny, złotożółty i delikatnie pachnie. Prawie nie wysycha, co znacznie wydłuża czas przechowywania.


• 
  Komisja Europejska zaaprobowała owoce baobabu jako składnik batoników zbożowych i napojów. Formalne zezwolenie było konieczne, ponieważ zgodnie z prawem europejskim, produkt spożywczy nie spożywany w Unii Europejskiej przed 1997 r. wymaga formalnego dopuszczenia do użytku^[7].

Przypisy |

Zobacz w Wikicytatach kolekcję cytatów o baobabie