Zystkmt

Dawny Hotel Polonia

Osiedle socjalne na Zagórzu

Szkoła na Boninie

Ośrodek zdrowia na pl. Kolegiackim w Poznaniu

Osiedle galeriowców na Zawadach

Jerzy Tuszowski (ur. w 1885 w Łomży, zm. 1964 w Poznaniu) - architekt i urbanista okresu międzywojennego w Poznaniu.

Życiorys |

Studia ukończył na Politechnice Lwowskiej. W latach 1920 - 1924 pełnił funkcję architekta miejskiego w Gorlicach. W 1924 przenosi się do Poznania i do 1939 pozostaje pracownikiem Wydziału Budownictwa Naziemnego Zarządu Miejskiego w Poznaniu. W latach 1922 - 1929 członek Koła Architektów w Poznaniu, a od 1934 członek SARP. W październiku 1936 prezentował prace na wystawie Sztuka, kwiaty, wnętrze. Podczas okupacji hitlerowskiej zamieszkał w Łodzi. Po II wojnie światowej wrócił do Poznania i podjął ponownie pracę w Zarządzie Miejskim (1945 - 1952). Był członkiem Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania.

Od 1952 pracował jako projektant Biura Studiów i Projektowania Komunalnego, a od 1955 do 1959 w Pracowni Urbanistycznej Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu. Potem przeszedł na emeryturę.

Charakterystyka postaci i twórczości |

Architekt w początkowej fazie działalności stosował formy tradycyjne, klasyczne z użyciem skromnych dekoracji i łamanych dachów. Dopiero w 2. połowie lat 30. XX w. nawiązywać zaczął do idei modernistycznych. Tworzył głównie budynki i osiedla komunalne oraz miejskie, rzadziej wille. Większość spuścizny zachowała się do dzisiaj i znajduje się w dobrym stanie.

Prywatnie Jerzy Tuszowski był osobą bardzo kontaktową i wesołą, o czym często wspomina Władysław Czarnecki (architekt). Szybko zjednywał sobie sympatię współpracowników i rozmówców, co wpływało na atmosferę w pracy.

Realizacje |

Prawie pełna lista realizacji architektonicznych Jerzego Tuszowskiego:

Poznań |

• 
  osiedle socjalne na Zagórzu (1924)


• dwa bloki przy ul. Wspólnej (1925)


• dom mieszkalny na Chwaliszewie, 7 mieszkań (1925 - 1926, rozebrany po II wojnie)


• dom dla Miejskiego Zakładu Światła i Wody, ul. Grobla 14, 9 mieszkań (1925 - 1926)


• dom w kwadracie ulic Półwiejska - Krakowska - Rybaki, 51 mieszkań (1925 - 1926)


• domy przy ul. Tokarskiej (1926 - 1927, wspólnie ze Stanisławem Kirkinem)


• 
  osiedle robotnicze na Górczynie, 16 domów (1925 - 1926 i 1928 - 1929)


• dom na Forcie Radziwiłła (Zagórze), 16 mieszkań, nie zachowany (1926)


• 
  dom dla osób samotnych na 130 miejsc przy ul. Rybaki (1927)


• dom w Dziecińcu pod Słońcem przy Drodze Dębińskiej (1927-1928)


• dom dla Rzeźni Miejskiej przy ul. Garbary - Grochowe Łąki, 23 mieszkania (1927 - 1928)


• 
  szkoła na Boninie, podczas PeWuKi - schronisko turystyczne (1928 - 1929)


• 
  dwa domy urzędnicze, 150 mieszkań, w kwadracie ulic Głogowska - Stablewskiego - Żeromskiego (Łazarz, 1928 - 1930)


• muszla koncertowa w Parku Wilsona (skrzydła z garderobami rozebrane po II wojnie, 1928)


• 
  Hotel Polonia przy ul. Grunwaldzkiej (obecnie Specjalistyczny Szpital Kliniczny UM, 1929)


• projekt biurowca ZUS przy ul. Dąbrowskiego (wygrał Marian Andrzejewski, 1930)


• 
  osiedle galeriowców na Zawadach (1934)


• 
  osiedle galeriowców na Komandorii - autorstwo prawdopodobne (2. poł. lat 30. XX w.)


• szkoła 7-klasowa na Naramowicach (1935 - 1938)


• szkoła na Osiedlu Warszawskim (1936)


• 
  Miejski Ośrodek Zdrowia przy Placu Kolegiackim (1937)


• szkoła na Dębcu (1939)


• łazienki rzeczne nad Wartą


• projekt osiedla szeregowego przy ul. Szamotulskiej (wygrał Wł. Czarnecki)


• szkoły na Jeżycach, Świerczewie i Głównej
  


• domy czteropiętrowe przy ul. Chełmońskiego (tzw. Johow-Gelände)


• domy mieszkalne przy ulicach: Poznańska, Kochanowskiego, Sienkiewicza, Głogowska/Potworowskiego, Różana, Botaniczna, Sienkiewicza/Asnyka, Gwarna 3 i 13, Głogowska/Strusia, Wielka 3, Matejki 7, Woźna, Prusa


• wille przy ulicach Marcelińskiej i Podkomorskiej (Marcelin)


• dom na Starym Rynku róg Zamkowej (nie zachowany)


• rozbudowa Szpitala Elżbietanek na ul. Łąkowej (Piaski)


• dom starców przy ul. Mostowej


• ochronki na Dębcu, Górczynie, przy ul. Rolnej i Łanowej


• gmach administracyjny Miejskich Zakładów Światła i Wody przy ul. Grobla 15 (wspólnie ze St. Kirkinem)


• biurowce dla Krajowej Ubezpieczalni od Ognia przy ul. Młyńskiej i 23 Lutego


• dom administracyjny i socjalny dla Poznańskich Zakładów Elektrycznych na Starołęce
  


• stacja awaryjna wodociągów miejskich pod Cytadelą (nieistniejąca)


• domy biurowo-mieszkalne i zajezdnia tramwajowa przy ul. Madalińskiego (Wilda)


• pawilony Powszechnej Wystawy Krajowej w 1929, następujących firm: Fuchs, Mazovia, Dzików & Zakrawiec, Fabryka Mystkowskiego, Goplana.

Poza Poznaniem |

• dom przy ul. Górnośląskiej 17 w Kaliszu
  


• magazyn nasienny w Kaliszu


• dom handlowy w Lipnie
  


• biurowiec Fabryki Papieru w Trzciance
  


• dom mieszkalny w Chodzieży
  


• willa dr Klebeckiego w Juracie
  


• willa w Krynicy
  


• trzy domy mieszklane w Bydgoszczy
  


• muszla koncertowa w Lublinie
  


• trzy domy mieszkalne w Toruniu - wspólnie ze St.Kirkinem
  


• trzy domy mieszkalne na Oksywiu
  

Bibliografia |

1. Atlas architektury Poznania, JanuszJ. Pazder (red.), AleksandraA. Dolczewska, Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2008, ISBN 978-83-7503-058-7, OCLC 316600366 .


2. Praca zbiorowa, Poznań - spis zabytków architektury, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2004, ​ISBN 83-89525-07-0​


3. MarcinM. Libicki MarcinM., Poznań - przewodnik, PiotrP. Libicki (ilust.), Poznań: Wydawnictwo Gazeta Handlowa, 1997, ISBN 83-902028-4-0, OCLC 69302402 .


4. Kazimierz Sobkowicz, Architekci wielkopolscy – biogramy – dzieła – stowarzyszenia, cz.I, lata 1886–1939, wyd. Oddziału Poznańskiego Stowarzyszenia Architektów Polskich, Poznań, 1988, ​ISBN 83-00-02480-8​


5. WładysławW. Czarnecki WładysławW., To był też mój Poznań, JanuszJ. Dembski, JózefJ. Skoracki (ilust.), Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1987, ISBN 83-210-0665-5, OCLC 830205227 .


6. 
   Poznań - atlas aglomeracji 1:15.000, wyd. CartoMedia/Pietruska & Mierkiewicz, Poznań, 2008, ​ISBN 978-83-7445-018-8​